Schimmelinfecties van huid, nagel of hoofdhuid

Er bestaan duizenden soorten schimmels. Sommigen daarvan leven in en op de huid, waarbij deze schimmels soms problemen kunnen veroorzaken. Sommige schimmels horen niet op de huid maar dringen vanuit de omgeving de huid in als deze niet intact is (bijvoorbeeld door kleine wondjes of eczeem).

Veelvoorkomende schimmelinfecties van de huid zijn;

• schimmelnagels (kalknagels) ofwel onychomycose;
• voetschimmel (zwemmerseczeem) ofwel tinea pedis;
• ringworm ofwel tinea corporis;
• schimmel van de hoofdhuid ofwel tinea capitis.

Schimmelinfecties kunnen bij iedereen voorkomen.
Bij mensen met verminderde afweer (bijvoorbeeld door gebruik van bepaalde medicijnen) nemen de infecties vaak uitgebreidere vormen aan.

Klachten

Bij kalknagels

Kalknagels kenmerken zich door verdikte, brokkelige en verkleurde nagels. Dit zijn bijna altijd alleen de teennagels. Schimmelnagels aan de handen zijn zeldzaam. Schimmelnagels veroorzaken over het algemeen weinig klachten. Ze komen vaker voor bij oudere mensen dan bij kinderen.
Zie: Behandeling schimmelnagels met laser.

Bij voetschimmels

In geval van voetschimmels kan er sprake zijn van schilferende plekken die vochtig kunnen zijn tussen de tenen, en/of rode vlakke en schilferende plekken aan de randen van de voeten. Soms zijn er ook blaasjes en puistjes.

Bij ringworm

Bij ringworm zijn er ringvormige rode en schilferende plekken op het lichaam. Deze hebben vaak een opvallende, rode en schilferende rand van waaruit de ring zich uitbreidt.

Bij schimmel van de hoofdhuid

Schimmel van de hoofdhuid kenmerkt zich door schilfering op het hoofd. Soms is de huid ook rood en er kunnen puistjes en korsten op zitten. Een ernstige schimmelinfectie van de hoofdhuid kan kale plekken veroorzaken. Schimmel van de hoofdhuid is niet hetzelfde als roos. Roos is een klacht die hoort bij seborroïsch eczeem.

Schimmelinfecties van de hoofdhuid veroorzaken vaak jeuk en branderigheid en komen vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen.

Oorzaak

Schimmelinfecties worden veroorzaakt door schimmels uit de omgeving. Deze verspreiden zich door middel van sporen en leven van de hoornlaag in de huid. Via kleine beschadigingen van de huid (wondjes) dringen de sporen de huid binnen en veroorzaken ze een infectie. Deze sporen zijn heel klein en komen overal om ons heen voor. Onder gunstige omstandigheden, dat wil zeggen, een warm en vochtig klimaat, groeien deze sporen uit tot schimmels. Deze sporen zijn daardoor vooral te vinden in sportzalen, zwembaden en sauna’s. Soms wordt schimmel overgedragen door contact met dieren.

Diagnose stellen

Meestal kan de diagnose gesteld worden door de aangetaste lichaamsdelen te bekijken. Soms worden er huidschilfers of een stukje van de nagel onderzocht en een enkele keer wordt een weefselonderzoek (biopt) gedaan.

Behandelmogelijkheden

Antischimmel-crèmes en -poeder

De behandeling van voetschimmel en ringworm bestaat meestal uit antischimmel-crèmes en -poeder.

Tabletten

Als de huidafwijkingen heel uitgebreid zijn, of er is sprake van een schimmel van de hoofdhuid en schimmelnagels is behandeling alleen mogelijk met tabletten. Dit is omdat de schimmel onder de nagel of in de haarzakjes zit. Crèmes kunnen hier niet goed bij komen.

Behandeling van schimmelnagels is overigens in principe niet nodig, omdat het meestal geen klachten veroorzaakt. Als er wel klachten zijn, bij mensen met suikerziekte of mensen die regelmatig wondroos hebben, is behandeling wel nodig.

Behandeling schimmelnagel met laser

De nieuwste behandeling op het gebied van schimmelnagels is de laserbehandeling met de Nd:YAG-laser. Klinische studies tonen aan dat deze laserbehandeling bij ongeveer 50% van de patiënten een goed resultaat geeft. Tijdens de behandeling vernietigt het laserlicht de schimmels zonder de nagel, het nagelbed of de omliggende huid te beschadigen.
Voor meer informatie over deze cosmetische behandeling van de dermatoloog: Behandeling schimmelnagels met laser.