Plaveiselcelcarcinoom

Een plaveiselcelcarcinoom is een kwaadaardig gezwel (huidkanker) dat ontstaat in de opperhuid. Een plaveiselcelcarcinoom kan soms uitzaaien naar de lymfeklieren en andere organen. Dit gebeurt meestal pas als het carcinoom niet op tijd wordt behandeld en vrij groot is geworden. Ook kan een plaveiselcelcarcinoom dan het kraakbeen of bot onder het gezwel aantasten.
Er bestaat ook een oppervlakkige vorm van plaveiselcelcarcinoom, die zich niet kwaadaardig gedraagt. Deze vorm heet intra-epidermaal plaveiselcelcarcinoom of ziekte van Bowen.
Een plaveiselcelcarcinoom komt minder vaak voor dan het basaalcelcarcinoom, maar vaker dan het melanoom. Ongeveer 15% van de mensen met huidkanker heeft een plaveiselcelcarcinoom.

Plaveiselcelcarcinomen komen vooral voor bij mensen boven de 60 jaar. De tumor wordt twee keer vaker bij mannen dan bij vrouwen gezien. Naar schatting krijgen ongeveer 10.000 mensen per jaar te horen dat zij een plaveiselcelcarcinoom hebben. Het plaveiselcelcarcinoom komt met name voor op huid die vaak is blootgesteld aan de zon, zoals de hoofdhuid, de oren, het gezicht, de lippen, de onderarmen, de handruggen en de benen.

Een plaveiselcelcarcinoom lijkt soms wel wat op een basaalcelcarcinoom. Plaveiselcelcarcinomen hebben echter geen randje met een parelmoerachtige glans of verwijde bloedvaatjes. Ook groeien ze sneller dan een basaalcelcarcinoom.

Oorzaak

Een plaveiselcelcarcinoom ontstaat in de opperhuid. Blootstelling aan zonlicht is de voornaamste oorzaak. Ultraviolette (UV) straling in zonlicht veroorzaakt schade aan het erfelijk materiaal (DNA) in de opperhuid. Soms wordt deze beschadiging door het lichaam niet goed gerepareerd. Daardoor kunnen cellen in de opperhuid gaan woekeren. Dit kan leiden tot een plaveiselcelcarcinoom. Vaak ontstaat het plaveiselcelcarcinoom uit een aktinische keratose (een door de zon beschadigd stukje huid).

Mensen met een lichte huid, licht of rossig haar en lichte ogen, vooral in combinatie met sproeten hebben een maar weinig natuurlijke bescherming tegen zonlicht. Zij lopen een groter risico op het krijgen van een plaveiselcelcarcinoom. Mensen met een verlaagde immuniteit, bijvoorbeeld mensen die een orgaantransplantatie hebben gehad, hebben ook meer kans om een plaveiselcelcarcinoom te krijgen.

Diagnose stellen

Als u een verdacht plekje op uw lichaam ziet, is het raadzaam om contact op te nemen met uw huisarts. Uw huisarts kan u vervolgens verwijzen naar het Huidkankercentrum van het Slingeland Ziekenhuis. De dermatoloog bekijkt het verdachte plekje om te beoordelen of het mogelijk om een plaveiselcelcarcinoom gaat. Als er een verdenking is, wordt het verdachte plekje geheel of gedeeltelijk verwijderd en microscopisch onderzocht. Dan kan met zekerheid worden vastgesteld of het om een plaveiselcelcarcinoom gaat.

Zie ook: plaveiselcelcarcionoom Kenniscentrum Plastische Chirugie

Als duidelijk is dat het om een plaveiselcelcarcinoom gaat, onderzoekt de arts ook of de lymfeklieren in de omgeving vergroot aanvoelen. Verdikte lymfeklieren kunnen duiden op uitzaaiingen. Soms wordt een echo van de lymfeklieren gemaakt. Afhankelijk van het resultaat van de echo worden wat cellen uit de lymfeklier weggenomen voor pathologisch anatomisch onderzoek. Heel soms wordt een röntgenfoto van de longen gemaakt om een eventuele uitzaaiing vast te stellen.

Behandelmogelijkheden

Een plaveiselcelcarcinoom wordt bijna altijd operatief verwijderd. Een andere mogelijkheid is radiotherapie (via Radiotherapiegroep.nl).
Als er sprake is van uitzaaiingen, kan bestraling, chemotherapie of immunotherapie nodig zijn.

Vooruitzichten

Een plaveiselcelcarcinoom is goed te behandelen, zeker als de tumor in een vroeg stadium wordt ontdekt. Naarmate het gezwel groter is, is de behandeling moeilijker.