Cryotherapie (bevriezing)
Stikstofbehandeling
Gepubliceerd op: 24 januari 2022Cryotherapie of stikstofbehandeling is een behandeling tegen huidafwijkingen door middel van kunstmatige bevriezing. Hiervoor wordt vloeibare stikstof gebruikt. Het is één van de oudste behandelmethoden in de dermatologie.
Stikstof is een reukloos en kleurloos gas dat in de lucht voorkomt. Vloeibare stikstof is extreem koud en heeft een temperatuur van ongeveer – 195 °C. Door de aangetaste huid hiermee te bevriezen, vindt er beschadiging van het weefsel plaats. De huidcellen die zijn bevroren sterven af en worden vervangen door nieuwe, gezonde huid.
Vloeibare stikstof wordt ingezet bij goedaardige huidaandoeningen, zoals verschillende soorten wratten en pigmentvlekken, maar ook bij voorstadia van huidkanker of soms bij oppervlakkige vormen van huidkanker.
Voorbehandeling bij wratten
‘Normale’ wratten worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Ze hebben een bloemkoolachtige, harde bovenlaag. Voordat wratten behandeld kunnen worden, wordt de harde, eeltachtige bovenlaag verwijderd. Deze harde laag is een belemmering voor de behandeling, want ook in de onderlaag van wratten en de omringende huid zitten virusdeeltjes die door de behandeling met vloeibare stikstof vernietigd moeten worden.
De doktersassistente van de polikliniek Dermatologie verwijdert de harde bovenlaag vóór de stikstofbehandeling, door deze bij te snijden met een mesje.
Ter voorbereiding kunt u zelf een salicylzuurhoudend product, dat de bovenlaag verweekt, aanbrengen. Dit is verkrijgbaar bij apotheek en drogist.
De bovenlaag kan dunner gemaakt worden met behulp van een puimsteentje, een eeltvijl of een mesje.
Wratten zijn besmettelijk. Een goede hygiëne is daarom belangrijk: was uw handen na contact met de wrat en gebruik handdoeken maar één keer.
Stikstofbehandeling
Afhankelijk van de huidaandoening wordt een stikstofbehandeling uitgevoerd door de dermatoloog of door de doktersassistente. Vloeibare stikstof kan op twee manieren worden aangebracht:
- Met behulp van een grote wattenstok. Die wordt in de vloeibare stikstof gedoopt en vervolgens tegen de huidafwijking aangedrukt. De duur hangt af van het soort huidaandoening. Door de kou zal de huid bevriezen en wit verkleuren. Afhankelijk van het type aandoening wordt dit één tot drie keer uitgevoerd.
- Met behulp van de cryac (zie afbeelding). Hierbij wordt de vloeibare stikstof op een afstand van één tot enkele centimeters op de huid gespoten met behulp van een spraytechniek. Ook hierbij zal de huid bevriezen en wit verkleuren en afhankelijk van de huidaandoening wordt dit één tot drie keer uitgevoerd.
De behandeling is niet pijnloos. De pijn neemt gedurende de dag af. Eventueel kan paracetamol de pijn verlichten.
Nabehandeling
Nabehandeling is over het algemeen niet nodig. Bij wrattenbehandeling waarbij de eeltlaag is verwijderd, bloedt de wrat soms wat na. Na de behandeling wordt er dan een pleister geplakt.
De cellen van de behandelde huid sterven af en vormen een korst. Soms is de plek wat vochtig. Ook kan er een (bloed)blaar ontstaan. Deze blaar mag intact worden gelaten en droogt vanzelf langzaam in.
De behandelde plek kunt u het best droog houden. Als de huid open is gegaan, is het belangrijk een infectie te voorkomen. In sommige gevallen schrijft de dermatoloog een antibiotische zalf voor. Blootstelling aan de zon kan het cosmetische resultaat nadelig beïnvloeden.
Mogelijke bijwerkingen
- De door de stikstof bevroren cellen sterven af. Dit veroorzaakt een wondje. Zodra dit genezen is, is pas te zien of alle aangetaste cellen vernietigd zijn.
- Sommige huidaandoeningen verdwijnen na één behandeling. Meer hardnekkige aandoeningen zoals wratten moeten een aantal keer worden herhaald.
- Behandeling van wratten die zich rondom nagels bevinden, kan leiden tot blijvende schade aan de nagels.
- Behandelde plekken kunnen een blijvende lichtere of donkerdere verkleuring van de huid geven door pigmentverschuivingen.
- Huidaandoeningen die dieper in de huid zitten, moeten langer bevroren worden. Dit verhoogt de kans op littekenvorming. De genezing na een behandeling in het gezicht geeft vaak een fraaier resultaat dan na behandeling ergens anders op het lichaam.
Laatst bijgewerkt op: 24 januari 2022