Eén op de vijf Nederlanders krijgt huidkanker
De keerzijde van UV-straling van de zon
Gepubliceerd op: 15 mei 2015Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker. “Momenteel krijgt een op de vijf mensen huidkanker”, aldus dermatoloog Demia Tiemes. “Het komt in toenemende mate voor en niet alleen bij mannen en vrouwen boven de vijfenveertig jaar. De leeftijdsgrens daalt, we zien steeds meer dertigers op de polikliniek.”
“Zonlicht heeft veel positieve effecten, zoals de aanmaak van vitamine D. Bovendien vinden veel mensen het prettig als de zon schijnt, het voelt goed. Van zonlicht mag je genieten, maar met mate. De keerzijde is dat de meest voorkomende vormen van huidkanker grotendeels worden veroorzaakt door de UV-straling van de zon”, licht de dermatoloog toe. “Ook de zonnebank is een risicofactor voor de ontwikkeling van huidkanker, waaronder melanomen.”
Ontwikkeling
“Een paar momenten van zonverbranding, met name op jonge leeftijd, kunnen al een basis zijn voor de ontwikkeling van huidkanker. Maar ook mensen die zelden verbranden, kunnen door de jaren heen veel schade door UV-straling opbouwen. En niet te vergeten mensen die binnen werken en twee keer per jaar naar zonnige oorden op vakantie gaan. Maar ook gewoon hier in de Achterhoek; mensen die veel buiten zijn, tuinieren, fietsen, wandelen of roeien. Mensen liggen tegenwoordig niet vaak meer echt te bakken, maar het maakt voor de huid niet uit of je ligt te zonnen, actief aan het sporten bent of een buitenberoep hebt.”
Diagnose en behandeling
Dermatologen zijn opgeleid om huidkanker in een zo vroeg mogelijk stadium te diagnosticeren en de juiste behandeling vast te stellen. Er zijn duizenden typen huid afwijkingen en diverse huidtypes. Dermatoloog Tiemes: “Om plekken te onderscheiden heb je een getraind, ervaren en deskundig oog nodig. Als mensen twijfelen over een (veranderend) plekje, is het goed om de huid te laten controleren. Een plekje of bultje dat verandert, kapot gaat, slecht geneest, pijnlijk is bij aanraking of niet verdwijnt. Het merendeel van de plekjes is ongevaarlijk en zaait niet uit, maar ongeveer 20% kan levensbedreigend zijn als het niet op tijd wordt behandeld. Een plekje beoordelen blijft maatwerk."
“Een moedervlek die verandert van kleur, grootte, vorm of bloedt, is wel een reden om direct de huisarts te bezoeken.”
Speciale spreekuren
Na verwijzing door de huisarts kunnen mensen terecht op de speciaal ingerichte spreekuren. “Tijdens zo’n speciaal spreekuur controleren we de hele huid. Het kan zijn dat er niets afwijkends wordt gevonden. Als we iets in een voorstadium ontdekken, zijn mensen soms gebaat bij zalfbehandelingen of bij de fotodynamische therapie. In andere gevallen moet huidkanker, of een voorloper hiervan, wel weggesneden worden. Bij het wegsnijden van een plek zijn er drie mogelijkheden: we halen het plekje direct weg op de polikliniek Dermatologie, we overleggen met de plastisch chirurgen via beeldbellen en de ingreep wordt soms dezelfde dag nog gedaan (huidkankercentrum) of er wordt een afspraak gepland, bijvoorbeeld als er eerst een biopt nodig is of als de ingreep wat meer tijd kost .”
Smeren, smeren, smeren
Momenteel is er steeds meer voorlichting om beschermende maatregelen tegen de zon te nemen. “Smeren, smeren, smeren met een voldoende hoge beschermingsfactor is het advies. Het beste is om jezelf - en zeker kinderen! - tegen de zon te beschermen met kleding of een parasol. Ter voorkoming van verbranding van de hoofdhuid en de oren is het belangrijk dat kalende mannen een hoedje dragen. En voor iedereen geldt dat directe blootstelling aan zonnestralen moet worden vermeden, zeker midden op de dag, zo tussen elf en drie uur. Zoek een plekje in de schaduw en laat de huid wennen aan de zon. In de lente is de huid nog niks gewend, dus ook dan is het zaak om de huid goed te beschermen met een hoge factor. Voor een lichte huid niet onder de twintig, want de bescherming minder dan factor twintig is te vergelijken met een gaatjesparasol”, besluit Demia Tiemes.
Zonkracht van 1 tot 8
De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette
straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt. In de meeste weer-apps en websites is de
verwachting van de zonkracht van die dag te zien.
De verwachte hoeveelheid UV kan variëren van 1 (geen UV )
tot 8 voor de maximale hoeveelheid UV-zonlicht.
Laatst bijgewerkt op: 03 mei 2022
