Acne vulgaris

Acne vulgaris wordt ook wel 'jeugdpuistjes' genoemd. In de puberteit krijgt bijna iedereen, in meer of mindere mate, last van jeugdpuistjes. In het gezicht en soms ook op de rug en de borst, zijn puistjes te zien met mee-eters (comedonen). Dit zijn witte of zwarte puntjes op de huid. Bij ernstigere gevallen zijn er ook ontstoken bultjes of bulten en littekens.

Oorzaak

Tijdens de puberteit verandert de huid. De geslachtshormonen zorgen voor een toename van de productie van talg door de talgklier. De toegenomen hoeveelheid talg hoopt zich op en dit zorgt ervoor dat de uitvoergang van de talgklier verstopt raakt. Daardoor worden mee-eters zichtbaar.
In de talgklieren zitten bacteriën die ervoor zorgen dat talg omgezet wordt in irriterende vetzuren. De combinatie van de verstopping en irriterende vetzuren maakt dat de talgklier uiteindelijk openbarst. Daardoor komt de inhoud in de huid terecht. De huid reageert hier vervolgens weer op met een ontstekingsreactie.

Soms zijn er uitwendige factoren die een rol spelen bij het veroorzaken van de acne:

• bepaalde cosmetica kunnen de talgklieren verstoppen;
• aanraking met chloorhoudende of oliehoudende producten in bepaalde beroepen of industrieën;
• mechanische factoren (druk en wrijven bij het dragen van een helm of muts);
• gebruik van sommige medicijnen, bijvoorbeeld prednison en middelen tegen epilepsie of tuberculose.

Er bestaat, voor zover bekend, geen verband tussen acne en spanning of stress. Wel zou er mogelijk een relatie bestaan tussen acne en zuivelproducten (melk) en voedselproducten met een hoge 'glycemische index' (met een snel effect op de bloedsuikerspiegel).

Diagnose stellen

Een milde vorm van acne vulgaris kan goed vastgesteld en behandeld worden door een huisarts. Door de huid te bekijken kan de arts de diagnose stellen. Bij ernstige acne, als de acne niet reageert op de behandeling of als de diagnose niet duidelijk is, is verwijzing naar de dermatoloog nodig. Acne vulgaris lijkt soms op een andere aandoening, bijvoorbeeld rosacea. De dermatoloog zal, afhankelijk van de situatie, aanvullend onderzoek doen en een behandeling voorstellen.

Behandelmogelijkheden

Lotion of gel

De behandeling van acne bestaat uit lotions/gels voor de huid. Dit is vaak een combinatie van twee soorten gel of lotion. Eén daarvan wordt gebruikt voor de rode ontstoken plekjes en één gel of lotion om de huid te ontschilferen, zodat de talg die de poriën verstopt weer naar buiten kan.

Antibioticum

Als een gel of lotion onvoldoende helpt, wordt er een antibioticumtablet aan de behandeling toegevoegd. Deze heeft naast het antibacteriële effect ook een ontstekingsremmend effect. Meestal wordt een antibioticum voorgeschreven uit de tetracycline-groep, zoals doxycycline of minocycline.
Huidverbeterende/acne peelings via de huidtherapeute: als mee-eters op de voorgrond staan en de ontschilferende gel niet helpt kan ook gekozen worden voor acnepeelings via de huidtherapeute. Deze peelingen werken krachtiger dan de ontschilferende gel en kunnen een bijdrage leveren in de vermindering van mee-eters en hiermee uiteindelijk ook het aantal ontstekingen.

Afremmen talgproductie

Als een antibioticum geen effect heeft wordt die behandeling gestaakt. De patiënt kan dan starten met een middel dat de talgproductie remt. Dit aan vitamine-A-zuur verwante middel heet isotretinoïne (bekend onder de merknaam Roaccutane). Isotretinoïne kan bijwerkingen veroorzaken en de voordelen en nadelen van deze behandeling dienen daarom zorgvuldig tegen elkaar afgewogen te worden. Omdat tijdens een behandeling met isotretinoine de huid zeer gevoelig is moeten behandelingen die de huid kunnen irriteren vermeden worden (zoals acne peelings of het gebruik van peelende gels).

Anticonceptiepil bij vrouwen

Voor vrouwen kan het soms zinvol zijn om met ‘de pil’ te starten.